Umewahi kukutana na mtu ambaye ghafla anaonekana kama “amepotea kwa mawazo” katikati ya mazungumzo, au hata wewe mwenyewe ukajikuta hukumbuki tukio zima lilivyotokea kama vile mwili ulikuwa pale lakini akili haikuwa?
Hii inaweza kuwa dalili ya matatizo ya Dissociation (Kupotea kwa fahamu kwa muda).
Kwa mujibu wa tafiti kuhusu msongo wa mawazo (Trauma) na afya ya akili, akili ya binadamu inaweza kuamua “kujificha” ili kujilinda dhidi ya mateso makali, hasa yanayotokana na:
- Kupitia tukio la kushtua kama vile ukatili wa kijinsia, ajali, au unyanyasaji wa utotoni
- Kuishi kwenye hali ya mkazo wa muda mrefu bila msaada

Dalili zinazoweza kujitokeza ni pamoja na:
- Kupoteza kumbukumbu (Dissociative Amnesia) – kusahau baadhi ya vipindi muhimu vya maisha
- Kujihisi kama wewe si wewe (Depersonalization) – kuona kama uko nje ya mwili wako
- Kuhisi dunia kama si halisi (Derealization) – kuona mazingira kama ndoto au sinema
Kumbuka: Dissociation si udhaifu wala ujanja wa kukwepa matatizo; ni sauti ya akili inayosema, “Kwa sasa siwezi kukabiliana na hili.”
Je, wewe au mtu wako wa karibu umewahi kupitia hali kama hii?
Kuzungumza ni hatua ya kwanza ya kupata msaada na kuanza safari ya uponyaji.
Karibu tuchangie mawazo au maswali kwenye comments!
#AfyaYaAkili #Dissociation #MsongoWaMawazo #WorkMindTZ
References
- American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Washington, DC: APA.
- World Health Organization (WHO). (2022). Mental Health and COVID-19: Early evidence of the pandemic’s impact. https://www.who.int
- Van der Kolk, B. (2015). The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Penguin Books.
- Nicholas, J. (2020). Understanding Dissociation. Mind.org.uk. https://www.mind.org.uk
- Tanzania Ministry of Health (2022). National Mental Health Strategic Plan 2021–2025. Dodoma: Wizara ya Afya.
- UNICEF Tanzania (2021). Child Protection and Mental Health Report: Trauma and Recovery in Tanzanian Communities.